بروز خستگی و بی‌حوصله‌گی در محیط‌های کاری امری اجتناب‌ناپذیر است. بعضی از کارمندان در روزهای گرم سال، زودتر از دیگر مواقع دچار احساس خستگی می‌شوند؛ گاهی تراکم وظایف و ترافیک کاری، باعث پیش‌آمدن احساس خستگی می‌شود؛ و گاهی نحوه برخورد نامناسب همکاران یا مدیران، عاملی برای بروز بی‌حوصله‌گی، خستگی و احساس ناامیدی می‌شود. با این حال مدیران توانمند می‌توانند با شناسایی عوامل و علائم خستگی برای پیشگیری از خستگی کارمندان اقدام و چاره‌اندیشی کنند.
بروز خستگی در میان کارمندان عاملی قطعی در پایین‌آمدن راندمان کاری است. به هنگام بروز خستگی احتمال پیش‌آمدن خطاهای فردی در روندهای کاری افزایش می‌یابد و توانایی کارمندان نیز در کنترل عوامل تنش‌زا در موقعیت‌های کاری با کاهش روبرو می‌شود. به همین دلیل با پیشگیری از بروز خستگی در میان کارمندان می‌توانیم افزایش کارایی کارمندان را تضمین کنیم.
آشنایی با عوامل و علائم خستگی در محیط کار
خستگی برای کارمندان در محیط‌های کاری عموما به یکباره بروز نمی‌کند؛ ممکن است در ابتدای روز بسیار پر انرژی و بشاش باشید، اما اندک اندک نشاط اولیه را از دست بدهید. در قدم‌های نخستین بروز خستگی، تمرکز بر روی کارها سخت می‌شود. بین مراحل کاری، احساس نیاز به استراحت می‌کنید و ادامه این روند ممکن است به اختلال در انجام وظایف منجر شود. بعضی از علائم خستگی و اختلاف در محیط کار عبارتند از:
- احساس بی‌حوصله‌گی
- احساس ضعف جسمی
- بروز عصبانیت
- نداشتن تمرکز روی فعالیت‌های کاری
- سردرد و سرگیجه
- پرخاش‌گری
- خواب‌آلودگی
- ناتوانی در ابراز احساسات
- احساس ناامیدی
- ناتوانی در صبر و شکیبایی
- برخوردهای نامناسب با مشتریان و ارباب‌رجوع
گاهی بروز خستگی، ناشی از ناامیدی از رسیدن به اهداف کاری است؛ گاهی آثار هوش عاطفی مشکلاتی بیرون از محیط کار بر روی عملکرد کارمندان اثر می‌گذارد؛ و گاهی خستگی، ناشی از رویارویی با بحران‌های کاری است. خستگی به هر دلیلی که روی بدهد، اما اگر عامل و علائم آن را به خوبی بشناسیم، می‌توانیم از بروز آن پیشگیری کنیم.
تکنیک‌های پیشگیری از خستگی کارمندان
برای پیشگیری از خستگی کارمندان ، تکنیک‌هایی وجود دارد که حاصل تجارب کاری مدیران، دانش روانشناسان و نظرات کارشناسان کسب‌وکار است. هر یک از این تکنیک‌ها مبتنی بر شناخت یک یا چند عامل خستگی و دقت در آثار آن روی روندهای کاری اندیشیده و طراحی شده است. در ادامه با تکنیک‌های موثر پیشگیری از خستگی کارمندان آشنا می‌شویم.
اعتماد به کارمندان و تضمین استقلال کاری
بیشتر کارمندان علاقمند هستند در عین حفظ روحیه کار تیمی، از نوعی استقلال در عملکرد نیز برخوردار باشند. آن‌ها دوست دارند زمام امور کاری خود را خود در دست داشته باشند و در این زمینه به آن‌ها اعتماد شود. شکی نیست که کارمندان با تجربه افرادی نقدپذیر هم هستند؛ اما به یاد داشته باشیم، نظارت بر کار کارمندان، شکلی از عیب‌جویی مدام و دخالت‌های مستقیم در فعالیت‌های آنان به خود نگیرد؛ چرا که انتقادهای بیش از حد، باعث بروز خستگی، احساس سرخوردگی و ناامیدی در میان کارمندان می‌شود.
پیشگیری از خستگی کارمندان با دقت در زمان استخدام
یکی از راه‌های موثر در پیشگیری از خستگی کارمندان این است که در وقت استخدام بررسی کاملی بر روی رزومه کاری افراد و مهارت‌های آنان داشته باشیم. اگر قرار است یک موقعیت شغلی را به فردی محول کنیم، باید با تمامی مهارت‌ها و توانایی لازم برای آن موقعیت شغلی آشنا باشیم و فردی را برای آن در نظر بگیریم که حائز این مهارت‌ها و توانایی‌ها باشد.
اگر ما فردی را انتخاب کنیم که از توانایی فیزیکی لازم، متناسب با موقعیت شغلی برخوردار نیست، بدون شک با گذشت زمان، علائم خستگی در او ظهور خواهد کرد. علاوه بر توانایی‌های فیزیکی روی توانایی‌های روحی و روانی متناسب با موقعیت‌های شغلی نیز دقت کنید. قابلیت روابط عمومی بالا، روحیه کار تیمی، داشتن ذهن خلاق، توانایی مدیریت منابع انسانی و مدیریت بحران و مثبت‌اندیشی، از جمله این توانایی ها است.
سرعت‌بخشیدن به روندهای کاری
اتوماسیون و استفاده از فناوری‌های نو در روندهای کاری یکی از موثرترین راه‌ها برای پیشگیری از خستگی کارمندان است. امروزه بسیاری از کاغذبازی‌های اداری از طریق فناوری‌های رایانه‌ای و تلفن‌های هوشمند همراه، و بدون کمترین دخالت کارمندان انجام می‌شود. حذف کارهای تکراری و خسته‌کننده از مجموعه وظایف کارمندان و سپردن کارهای خلاقانه و متنوع به آن‌ها احساس خستگی و کسالت را از آن‌ها دور خواهد کرد.
تشویق؛ عاملی برای پیشگیری از خستگی کارمندان
داشتن انگیزه برای انجام کارها، عاملی است که باعث می‌شود کارمندان بتوانند روحیه خود را در مواقع بحرانی حفظ کنند و با انرژی بیشتری به مصاف مشکلات کاری بروند. یکی از راه‌های افزایش انگیزه در چنین مواقعی، تشویق کارمندان به شیوه‌هایی مانند قدردانی کلامی یا ارائه پاداش است.
تشویق همواره باعث افزایش روحیه مشارکت در کارها می‌شود. نوع تشویق باید هوشمندانه و به صلاحدید مدیران باشد. گاهی می‌توانید در محیط کاری برای یکی از موفقیت‌های کسب‌وکار یا سازمان خود جشن بگیرید؛ گاهی می‌توانید پاداش افراد یا تیم‌های کاری را یک روز مرخصی کاری بیشتر در نظر بگیرید؛ گاهی از مساعده کاری یا حتی از قدردانی کلامی استفاده کنید. آنچه اهمیت دارد این است هرگز نقش تشویق را در افزایش راندمان کاری و پیشگیری از خستگی کارمندان دست‌کم نگیرید.
با کارمندان خود درد و دل کنید
چگونه می‌توانیم از عوامل بروز خستگی در میان کارمندان آگاه شویم، اگر نتوانیم با آن‌ها در فضایی دوستانه صحبت کنیم؟ به کارگیری مهارت همدلی و درد و دل کردن با کارمندان، نه تنها باعث خدشه‌دار شدن جلوه شخصیتی مدیران نمی‌شود، بلکه محبوبیت آن‌ها را در میان کارمندان افزایش می‌دهد. از طرفی به کمک این تکنیک می‌توانید از بروز کشمکش بین همکاران در گروه‌های کاری باخبر شوید و با اقدام به موقع، از خستگی فکری ناشی از این تعارض‌ها پیشگیری کنید.
ثمره دیگر درد و دل کردن با کارمندان، آگاه شدن مدیران از جنبه شخصی زندگی کارمندان است. هر کارمندی غیر از مشکلات محیط کار، با موانع و مشکلاتی نیز در بیرون از محیط کار درگیر است. آگاهی شما از مشکلات کارمندان در زندگی شخصی آن‌ها باعث می‌شود بتوانید با ارائه تجارب شخصی یا راهکارهایی مناسب به آنان، زمینه حل این مشکلات را فراهم کنید.
کار گروهی و ترغیب به روحیه همکاری
کار گروهی و داشتن روحیه همکاری بین کارمندان از تکنیک‌های کاربردی برای پیشگیری از خستگی در محیط‌های کاری است. نتایج یک تحقیقات روانشناسی در دانشگاه بانک جنوبی لندن نشان داده است، وقتی افراد به صورت گروهی با هم کار می‌کنند، مهارت‌های بهتری برای حل مشکلات به کار می‌گیرند.
این تحقیق که حاصل مطالعه بر روی ۱۷۱ کارآموز متقاضی کار در ارتش بوده است، نشان می‌دهد، در کارهای انفرادی، خستگی عاملی است برای اختلال در کارها؛ اما در کارهای گروهی، حتی در مواقع خستگی، راندمان کاری چندان کاهش نمی‌یابد.
تفاوت در انتظارات از کارمندان
یکی از ویژگی‌های مدیران موفق در سازمان‌ها و کسب‌وکارها این است که از تمامی زیردستان خود، انتظارات مشابه ندارند. آگاهی مدیران از توانایی‌ها، مهارت‌ها، تخصص، میزان تحصیلات و نقص‌های کارمندان باعث می‌شود بتوانند از هریک از آن‌ها متناسب با قابلیت‌های‌شان انتظار داشته باشند. این آگاهی‌ها همچنین به هنگام تقسیم کارها بسیار اهمیت دارد.
بعضی از کارمندان از دیگران خوشروتر هستند؛ برخی خیلی زود عصبی می‌شوند و از کوره در میروند؛ برخی مهارت‌ها یا تخصص‌های ویژه دارند و برخی از خلاقیت بالایی برخوردار هستند. تقسیم کار مبتنی بر آگاهی شما از توانمندی‌های کارمندان باعث صرفه‌جویی در وقت، بالارفتن راندمان کاری و پیشگیری از خستگی کارمندان می‌شود.
نکاتی برای پیشگیری از خستگی کارمندان
علاوه بر راهکارهایی که برای مدیران وجود دارد تا از خستگی کارمندان خود پیشگیری کنند، کارمندان نیز می‌توانند با به کاربردن تکنیک‌هایی ساده احساس خستگی را از خود دور کنند. یک مدیر باهوش می‌تواند این نکات را با کارمندان خود در میان بگذارد و آن‌ها را به رعایت این نکات تشویق کند. با به کار بردن این تکنیک‌ها می‌توان در تمام ساعات کاری، با انرژی بود.
- تحرک؛ در مواقع خستگی، در محل کارتان کمی قدم بزنید؛ به آبدارخانه بروید، چای بنوشید و در طول مسیر، با همکاران خود صحبت کنید.
- نوشیدن قهوه و خوردن شکلات؛ ورود کافئین و قند به خون، از طریق نوشیدن قهوه و خوردن شکلات در ساعات بعد از ظهر، طراوت و انرژی صبحگاهی را به شما باز می‌گرداند.
- ایجاد تنوع در کارها؛ برای هر کارمند یا کارگری، کارهای گوناگونی وجود دارد. در مواقع احساس خستگی، فعالیت کاری خود را تغییر بدهید.
- خوردن غذاهای پر انرژی؛ غذاهایی که ما پیش از ورود به محل کار، یا در وعده نهار در اداره می‌خوریم، اثر چشمگیری روی فعالیت کاری ما دارند. غذاهای چرب و سنگین، عاملی برای ایجاد کسالت و احساس خستگی به شمار می‌آیند. نسبتی متعادل از پروتئین، چربی و کربوهیدرات‌ها باعث شادابی جسمی و روانی می‌شود.
- کاهش نگرانی‌ها؛ نگرانی عامل ایجاد استرس است و استرس، به تدریج باعث بروز خستگی می‌شود. به یاد داشته باشید، نگرانی، نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، که خود، به شکل مشکلی مضاعف در راه انجام وظایف کاری است.
- انجام کارهای چالش برانگیز؛ پیشگیری از خستگی کارمندان با انتخاب کارهای غیر تکراری و چالش برانگیز نیز ممکن است. کاری که انجام آن همچون به چالش کشیدن توانایی‌های شما باشد، با ایجاد هیجان، از بروز خستگی و کسالت جلوگیری می‌کند.
در پایان اگر کارهای شما به عنوان یک کارمند به صورت دورکاری انجام می‌شود، به یاد داشته باشید خستگی حتی در محیط منزل هم می‌تواند روی دهد. بنابراین می‌توانید از طریق راهکارهایی چون: تعیین مرز کاری بین فضای کار و فضای زندگی، ابراز انتظارات خود با خانواده، معاشرت با همکاران و تداوم جلسات کاری آنلاین از بروز خستگی به هنگام دورکاری پیشگیری کنید.
مقالات پیشنهادی:
بدون دیدگاه